عضویت در خبرنامه

سیستم پکیج همکاران

تبدیل تاریخ

شهر سوخته
عکس اول شهر سوخته عکس دوم شهر سوخته

شهر سوخته نام بقایای دولت شهری باستانی در ایران است که در ۵۶ کیلومتری زابل و در حاشیه جاده زابل - زاهدان در شرق ایران در استان سیستان و بلوچستان واقع شده ‌است . شهر مزبور در روی آبرفت های مصب رودخانه هیرمند به دریاچه هامون و زمانی در ساحل آن رودخانه بنا شده بود . دورهٔ بنای این شهر بزرگ با دوره برنز تمدن جیرفت مقارن است و ایرانیان در حدود 6000 سال پیش در این شهر زندگی می‌کرده‌اند . گفته می‌شود ، شهر سوخته پیشرفته‌ترین شهر جهان قدیم بوده ‌است و حتی بسیار پیشرفته‌تر از دولت شهر کرت که سینوهه در کتاب خود از آن یاد کرده ‌است .
به اعتقاد برخی باستان ‌شناسان اگر بخواهیم به معنای کامل و دقیق شهر سوخته توجه کنیم ، این شهر را باید یکی از قدیمی‌ترین شهرهای دنیا دانست ، چرا که معدود شهرهائی پیش از آن ، از نظر امکانات و اصول شهرنشینی با آن قابل مقایسه هستند . شهر سوخته یکی از آثار تاریخی و باستانی عصر برنز منطقه جیرفت در استان سیستان و بلوچستان در ایران ، به شمار می‌آید . شهر در ساحل رودخانه هیرمند و دریاچه هامون زمان خود و کنار جاده کنونی زاهدان - زابل بنا شده بوده ‌است . کلنل بیت ، یکی از ماموران نظامی بریتانیا از نخستین کسانی است که در دوره قاجار و پس از بازدید از سیستان به این محوطه اشاره کرده و نخستین کسی است که در خاطراتش این محوطه را شهر سوخته نامیده و آثار باقیمانده از آتش سوزی را در آن دیده ‌است .
پس از او سر اورل اشتین با بازدید از این محوطه در 1937 ، اطلاعات سودمندی در خصوص این محوطه بیان کرده . سپس شهر سوخته توسط باستان‌ شناسان ایتالیایی به سرپرستی مارتیسو توزی از سال 1346 تا 1357 مورد بررسی و کاوش قرار گرفته ‌است . پس از آن سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان تا به امروز مسئولیت کاوشگری در این بخش از سیستان و بلوچستان را به عهده دارد . طی کاوش‌های به‌ عمل آمده توسط باستان شناسان ، برخی از مردم شهر سوخته را با لباس و پارچه کفنی دفن می‌کرده‌اند .
در تعدادی از قبرها ، آثار پارچه در روی بدن اجساد مردگان دیده می‌شود . پارچه‌ها به سه شکل گوناگون در گورها دیده می‌شود : به صورت کفن ، که مرده‌ها را در آن می‌پیچیده‌اند ؛ به شکل لباس زیر انداز و رو انداز ؛ کف گور فرش شده و مرده را با لباس در آن می‌گذاشتند . اشیاء سفالی اصلی‌ترین موادی هستند که تقریباً در همه گورها وجود دارند در کنار این دسته از اشیاء ، هدایای دیگری ساخته شده از سنگ ، چوب ، و پارچه در قبور دیده می‌شود .